W miniony piątek, 10 marca 2023 roku, pożegnaliśmy Pawła Gurtowskiego (1962–2023), naszego serdecznego Kolegę i byłego pracownika Instytutu Archeologii. Paweł pracował z nami w latach 1987–1992, będąc współtwórcą sukcesów naukowo-badawczych Zakładu Archeologii Średniowiecza i Czasów Nowożytnych Instytutu. Jeszcze w okresie studenckim, a także zaraz po uzyskaniu magisterium, zajmowały Go kulturowo-osadnicze problemy młodszej epoki kamienia ziemi chełmińskiej. Dał temu wyraz broniąc w 1987 roku swoją pracę dyplomową pt. „Analiza ceramiki naczyniowej z osady ludności kultury pucharów lejkowatych w Klamrach (stanowisko 7), gm. Chełmno, woj. toruńskie”. Wysoko cenioną także poza środowiskiem toruńskim. W przypadku prac magisterskich nie zdarza się to często. Mimo stosunkowo krótkiego czasu pracy w Instytucie, przypadającego na kilkuletni okres po ukończeniu studiów, dał się poznać jako dojrzały badacz odległej przeszłości, angażujący się zarówno w działania terenowe, jak i prace gabinetowe. Wynikiem Jego aktywności w zakresie badań nad neolitem były wystąpienia na konferencjach naukowych oraz publikacje między innymi w monografiach: „Neolit i początki epoki brązu na ziemi chełmińskiej”, red. T. Wiślański, Toruń 1987, „Neolit i początki epoki brązu na ziemi chełmińskiej”, red. L. Czerniak, Grudziądz 1994.
Z ogromnym zaangażowaniem współuczestniczył również w badaniach ukierunkowanych na poznanie wczesnośredniowiecznych struktur grodowych ziemi chełmińskiej, biorąc udział w kilkuletniej akcji weryfikacji grodzisk z tego terenu, a także będąc współautorem katalogu grodzisk („Wczesnośredniowieczne grodziska ziemi chełmińskiej. Katalog źródeł”, red. J. Chudziakowa, Toruń 1994). Włączył się również w systematyczne badania zespołu osadniczego w Gronowie, Jest jednym z autorów publikacji „Studia nad osadnictwem średniowiecznym ziemi chełmińskiej”, red. J. Olczak, Toruń 1990). Był pod każdym względem profesjonalny, zarówno jako dokumentalista, jak i też propagator nowych technik analitycznych w archeologii – stworzył narzędzia archiwizacji i analizy komputerowej. Szczególnie serdecznie wspominany jest przez dawnych studentów i kolegów, dla których był dobrym i cierpliwym nauczycielem zawodu.
Mimo rezygnacji z pracy w Instytucie nie przestał być archeologiem. Przez całe lata 90. XX wieku uczestniczył w różnych badaniach archeologicznych, na przykład powierzchniowych (Archeologiczne Zdjęcie Polski) oraz podejmowanych w miejscach przyszłych liniowych i wielkoprzestrzennych inwestycji, w tym wyprzedzających budowę gazociągu „Jamał”, autostrady A–1 czy kopalni odkrywkowej w Bełchatowie.
W drugiej połowie lat 90. Paweł Gurtowski wygrał konkurs na etat asystenta w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie, jednak ze względu na wymaganą konieczność przeniesienia się do stolicy z tej propozycji zrezygnował.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat oddał się bez reszty toruńskiemu sportowi. Był cenionym działaczem, najpierw klubu hokejowego, później klubu koszykarskiego. Nigdy jednak o archeologii nie zapomniał. Czasami spotykaliśmy się na gruncie towarzyskim, wtedy nie skrywał swojego zainteresowania toruńską archeologią, tak muzealną, jak i akademicką.
Pawle, pozostaniesz na zawsze w naszej pamięci.