W dniach 17-19 czerwca 2023 roku w Collegium Humanisticum UMK odbędzie się międzynarodowa konferencja Between East and West: One world and two empires. Elites, saints and kings - remembering of past and forgotten worlds. Stanowi ona wspomnienie postaci Bolesława Chrobrego w przeddzień tysięcznej rocznicy koronacji władcy piastowskiego.
Problematyka badań związanych z kształtowaniem się wczesnośredniowiecznych europejskich władztw terytorialnych stanowi jedną z najdłuższych i najbardziej fascynujących debat współczesnej mediewistyki. Dotychczasowe koncepcje badawcze związane były z wielkimi debatami historiograficznymi, kształtowały się pod wpływem poglądów opartych na schemacie ewolucyjnego rozwoju struktur władzy plemiennej, podboju zewnętrznego lub wewnętrznego, czy idei oddziaływania procesów państwotwórczych - definiowanych na poziomie ewolucyjnych zjawisk o charakterze linearnym. Na przeciwległym biegunie pozostawały koncepcje pozaewolucjonistyczne i pozalinearne postrzegające kształtowanie się sieci władzy na poziomie zmian zachodzących w obrębie struktur klanowo-rodowych, w duchu rywalizacji licznych, konkurencyjnych ośrodków władzy – odwoływały się do idei funkcjonowania społeczności segmentarnych i wodzowskich – oraz przenikającego się świata wiary, magii i ekonomii. Studia te pełne były żywiołowych dyskusji wywodzących z jednej strony swój wywód „od plemienia do państwa” – wskazując na wpływ czynników społeczno-gospodarczych i ideologiczno-politycznych w kształtowaniu „determinowanej terytorialnie państwowości” i równie deterministycznego, formalnego funkcjonowania aparatu administracyjno-militarnego – z drugiej natomiast z grupy koncepcji całkowicie przeciwstawnych. Jaki był jednak faktyczny „moment przełomu państwowego”? Czy można definiować go w kategoriach rzeczywistości generatywnej lub w pełni stochastycznej? Czy stanowił wypadkową ludzkich ambicji, celów, zbiegów okoliczności, kompromisów, relacji osobistych i krewniaczych wyrażonych na poziomie siły, manifestacji władzy i prestiżu? W jaki sposób należy definiować wczesnośredniowieczne struktury władzy i prestiżu? Jakie mechanizmy prowadziły do powstania sieci powiązań elitarnych, wyłonienia władzy dynastycznej, jej legitymizacji i sakralizacji? Czy ówczesne elity znajdowały się pod wpływem systemu światowego – jednego – a może wielu „systemów światów” postrzeganych przez pryzmat wielkich imperiów – i centrów pełniących równolegle rolę zaplecza, ośrodków semiperyferyjnych i peryferyjnych – przenikających się i tworzących zupełnie nową rzeczywistość? Ile było owych systemów światów?
Czy geneza wczesnośredniowiecznych władztw terytorialnych oraz konstytuowanie systemów sprawowania władzy posiadała charakter ewolucyjny? - czy determinowana była rolą jednostek, dążeniem do sprawowania i manifestacji władzy i zapewnienia jej charakteru dziedzicznego? Jaki był materialny wymiar obserwowanych źródłowo przeobrażeń? W jaki sposób nowe elity władzy włączane były w struktury Imperium Chrześcijańskiego? Jaka była w tym przypadku rola memorii, świętych, czy działań misyjnych? W dotychczasowych studiach te – i szereg innych pytań często pozostawały bez odpowiedzi. Czy władztwa patrymonialne na terenie Europy Środkowej i Środkowo – Wschodniej miały jednolity wymiar i genezę? Czy Europa Środkowo-Wschodnia, Półwysep Bałkański, Półwysep Skandynawski oraz Europa Wschodnia tworzyły jeden – czy wiele światów? Jakie znaczenie w dotychczasowych narracjach miały – i mają obecnie wywodzące się z tradycji szkół historycznych konstrukcje historiograficzne?
Czy mechanizmy powstania instytucjonalnych form sprawowania władzy w oparciu o hierarchiczne struktury elitarne wykorzystujące aparat przymusu i nadzoru był faktycznym „momentem przełomu?”. W jaki sposób struktury władzy odwołujące się do idei władzy państwowej „bez państwa” opierając się na relacjach osobistych, czy fundacyjno-modlitewnych – dążyły do instytucjonalizacji form sprawowania władzy? Czy ich wymiar „państwowy i terytorialny” związany był dopiero z powstaniem i konstytuowaniem się struktur organizacji kościelnej? Na czym polegał fenomen Piastów, Sławnikowiców, Przemyślidów, Rurykowiczów czy Arpadów? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć podczas międzynarodowej konferencji naukowej Between East and West: One world and two empires. Elites, saints and kings - remembering of past and forgotten worlds 17-19 czerwca 2023 roku.
PROGRAM KONFERENCJI (w języku angielskim)
ROOM C.0.39
17.06.2023 (SATURDAY)
09.30–10.10 Welcome speech:
Prof. dr hab. Stanisław Roszak, Dean of the Faculty of History, Nicolaus Copernicus University in Toruń
Prof. dr hab. Andrzej Radzimiński, Head of the Department of History of Scandinavia and East-Central Europe, Faculty of History, Nicolaus Copernicus University in Toruń
Session I: 10.10-11.30
Prof. dr hab. Przemysław Urbańczyk, Bolesław Chrobry between East and West
Prof. Dr. Dušan Zupka, Legitimization of Rulership in Medieval East Central Europe (online)
Dr. Romain Andre, Shaping the border – New Identities on the Carolingian Southern Frontier (774–842)
Dr Franciszek Dąbrowski, Boleslaus the Brave in the narration of the Anonimus' Cronica et Gesta ducum sive principum
11.30-11.45 Discussion
11.45-12.00 Coffee Break
Session II: 12.00–13.00
Prof. dr hab. Stanisław Rosik, Pomerani and Rutheni on the Stage of the History of the Missions of St. Otto of Bamberg. From the Studies on the Hagiography of the 12th Century
Dr hab. Felix Biermann, Prof. US, Power and Rule among the Early Medieval Polabian Slavs and the Reasons for their Failed State Formation
Dr Mihály Boda, Hungarian Warfare and Political Ideology of the 11th Century, the Ideology of Iudicium Dei (online)
13.00-13.15 Discussion
Session III: 13.15-14.15
Prof. Dr. Georgios Kardaras, Testimonies and Questions on the Elite Formation to the Antes (4th-7th c.)
Prof. Dr. Yanko Hristov, State, church and society in the Early Medieval Bulgaria according to the works of a tenth-century hagiographer (online)
Prof. Dr. Alexandru Madgearu, Some considerations on the emergence of the Moldavian state
14.15-14.30 Discussion
14.30–15.45 Lunch Break
Session IV: 15.45-16.45
Dr hab. Kirił Marinow, Prof. UŁ, The Word of God and State Tradition: a Biblical Conception of the Danube Bulgaria's History in the Light of the "Tale of the Prophet Isaiah of How an Angel Took Him to the Seventh Heaven"
Prof. dr hab. Przemysław Wiszewski, Did Information Policy Create Piast State? Early Piasts Rulers and the Empire (c. 960-1031)
Dr Piotr Pranke, mgr Mariusz Ciszak, Do ut des - the importance of historical and archaeological narration (at the level of source studies) in shaping the idea of social transfer of knowledge. The landscape after the battle
Discussion 16.45-17.00
18.06.2023 (SUNDAY)
Session V: 9.30–10.30
Prof. Dr. Mitko B. Panov, Macedonia Between Two Worlds: Roman and Barbaricum (7th-9th centuries)
Dr hab. Łukasz Różycki, Prof. UAM, The Slavic Way of War in the VI Century
Prof. Dr. Hrvoje Gračanin, Remembering the Byzantines in the 13th-century Hungary and Dalmatia: Representations of medieval Greeks in Archdeacon Thomas of Split's and Simon of Kéza's chronicles
Discussion 10.30–10.45
Session VI 10.45-11.25
Sabina Madgerau, The Multi-Layered Memoria of Medieval Chronicles: the Religious Power Mirroring the Temporal Power Embodied by Charlemagne
Dr. Stefan Staretu, The Hungarian-Finnish Corridor and the Silk corridor - Medieval Interconnections (online)
11.25–11.40 Discussion
11.40–12.30 Coffee Break
Session VII: 12.30-13.50
Prof. Dr. Charlotte Hedenstierna-Jonson, Interplay between Sweden and Kyiv Rus in the time of Olga and Ingegerd (online)
Prof. dr hab. Leszek P. Słupecki, Could Mieszko II learn Greek in Varangian Guard?
Dr Marta Rey-Radlińska, From East to West. King Magnus the Good and his Path to Power
Dr hab. Jakub Morawiec, Prof. UŚ, Jarls of Hladir - Condemned Rulers of Norway
Discussion 13.50-14.05
Lunch Break 14.10–15.45
Session VIII: 16.00–17.20
Prof. Dr. Bjørn Bandlien, The Kings of Norway and the Piast State (online)
Dr. Maciej Lubik, Money and Power in Viking Age Norway. Haraldr Sigurðarson’s Return from Byzantium in the Old Norse Historiography
Dr Leszek Gardeła, Zoomorphic Art in the Piast State
Dr. Carina Damm, Disentangling Early Medieval Slave Trade between Scandinavia and the Islamicate East
Discussion 17.20-17.35
19.06.2023 (MONDAY)
Session IX: 9.00–10.20
Prof. dr hab. Andrzej Pleszczyński, The Piast Dynasty and Empire
Dr hab. Dariusz Andrzej Sikorski, Prof. UAM, Bolesław Chrobry in the Light of the Younger Redaction of Thietmar Chronicle
Dr Paweł Figurski, Medieval Liturgy and the Making of Poland
Tamás Ölbei, Dame de Cassel and her Polish mercenaries. The story of the creation of a duchy
Discussion 10.20-10.35
Session X: 10.35-11.35
Dr hab., prof. IH PAN Adrian Jusupović, On the Deep Breath after Bolesław the Brave Death. Development of Polish-Rus Relationship
Prof. Dr. Daniel Bagi, Was There a Continuity of the Hungarian Tribal Structures in the 11th Century? The Question of the so Called Royal Duchy of the Arpads (online)
Dr Miłosz Sosnowski, Constantine and Silvester, Constans and Felix - Rethinking Rome Around the Year 1000
Dr Paweł Migdalski, Not only Szczecin’s Wały Chrobrego. Bolesław Chrobry in the Polish mythology of the Regained Territories on the example of Western Pomerania
Discussion 11.35-11.40
Coffee Break 11.40-12.00
Session XI: 12.00–13.40
Prof. dr hab. Dariusz Dąbrowski, Polovtian Elites in the Light of Rus' Primary Sources (12th-13th centuries)
Dr hab. Tadeusz Kopy, Prof. UJ, Early Medieval Hungary between East and West
Dr. Yanina Ryier, The Nature of a Ruler`s Power in Lithuania in the late 13th – first half of the 14th c.
Dr hab. Radosław Biskup, Prof. UMK, The Emergence of Church Territorial Dominions in Teutonic Prussia (13th-14th centuries)
Dr Gábor Barabás, A King Without a Kingdom. Duke Coloman of Slavonia in the Realm of his Brother
Discussion 13.40-14.00
Lunch Break 14.00-15.00
Session XII: 15.00-16.20
Dr hab. Marcin Lisiecki, Prof. UMK, Popculture and the First Piast State
Imre Solt Varga, Hungarian Defence Policy and Military Organization at the Beginning of the Hussite Invasions (1422–1427)
mgr Magdalena Młodawska, Zamek Królewski na Wawelu, Łuszczkiewicz's conceptualization of medieval art
Research project: Rites of Passage, Magic and Death in the Viking Age Scandinavia
(Maria Szmyt, Patrycja Jurkiewicz, Nina Becherka, Kornelia Wojtun, Anna Opalińska, Patrycja Siudek, Weronika Szatkowska, Oliwia Parczewska, Marcelina Lipska, Maciej Mazur)
Komitet Honorowy
Finansowanie
Projekt finansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Doskonała Nauka II”, numer umowy KONF/SP/0301/2023/01