Wiadomości
„Klucz do historii” czyli Drzwi Otwarte na WNH!
Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zaprasza nauczycieli i uczniów na Drzwi Otwarte, które odbędą się 4 marca 2025 roku w Collegium Humanisticum UMK (ul. W. Bojarskiego 1, Toruń). Pod hasłem „Klucz do historii” przygotowaliśmy wyjątkowy program, który obejmuje wykłady, warsztaty, gry terenowe oraz interaktywne atrakcje. Uczestnicy będą mieli okazję odkryć tajemnice przeszłości oraz poznać niezwykły świat nauk historycznych.
W programie przewidziano m.in.:
Wykłady popularnonaukowe, warsztaty i pokazy, Escape Room i grę terenową oraz Fotobudkę 360 – możliwość wykonania pamiątkowych filmików.
Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, jednak obowiązują wcześniejsze zapisy pod adresem: izakuj@umk.pl
Zgłoszenia powinny zawierać:
- nazwę zajęć, na które chcecie się zapisać,
- nazwę szkoły,
- dane kontaktowe nauczycieli-opiekunów grupy,
- liczebność grupy.
Informacja o stypendium socjalnym na semestr letni 2024/2025
3 lutego 2025 r. uruchomiono w USOS generator wniosków o stypendia socjalne.
Nowe wnioski muszą złożyć wszystkie osoby, które chcą w semestrze letnim otrzymać stypendium socjalne (dotyczy to też osób, które otrzymały stypendium w semestrze zimowym!).
Wnioski będą przyjmowane w terminie od 3 lutego do 5 marca 2025 r.
III Seminarium Naukowe im. prof. Jerzego W. Borejszy
Wydział Nauk Historycznych UMK serdecznie zaprasza na trzecią odsłonę Seminarium Naukowego im. Prof. Jerzego Wojciecha Borejszy, podczas którego odbędzie się dyskusja nad książką dr. Tomasza Cerana (Delegatura IPN w Bydgoszczy) pt. Zbrodnia pomorska 1939. Początek ludobójstwa niemieckiego w okupowanej Polsce (Bydgoszcz-Warszawa 2024).
Głos w debacie zabierze dr hab. Damian Markowski (Instytut Pileckiego w Warszawie) jako koreferent.
Data: 18 marca 2025 r. (wtorek)
Godzina: 14:00
Miejsce: Collegium Humanisticum UMK, ul. W. Bojarskiego 1, sala C.O.39
Wydarzenie będzie transmitowane online. Wstęp wolny.
Zapraszamy do udziału!
Profesor Kazimierz Żurowski – pamięć i dziedzictwo toruńskiej archeologii
W miniony wtorek (28.01.2024) w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu odbyło się otwarte seminarium poświęcone prezentacji archiwalnej spuścizny Profesora Kazimierza Żurowskiego (1909-1987). W latach zatrudnienia na naszym Uniwersytecie, Profesor był kierownikiem Katedry Archeologii, od 1976 roku pierwszym dyrektorem Instytutu Archeologii i Etnografii, także Dziekanem Wydziału Humanistycznego.
Dzień na UMK
Po raz drugi Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu zaprasza na Dzień na UMK – drzwi otwarte, w czasie których będzie można dowiedzieć się wszystkiego o rekrutacji na studia, poznać bliżej uczelnię i perspektywy, które stwarza, a także ciekawie spędzić czas w kilku strefach tematycznych. Wydarzenie odbędzie się 4 marca w godz. 9:00-15:00 w Auli UMK. Zapisy już trwają.
Stypendium socjalne na semestr letni 2024/25
Uprzejmie informujemy, że planowany termin uruchomienia generatora wniosków o przyznanie stypendium socjalnego na semestr letni 2024/2025 to 3 lutego 2025 r.
Ocena zajęć dydaktycznych
25 stycznia w systemie USOS zostaną otwarte kwestionariusze oceny zajęć dydaktycznych. Wypełnienie ankiety zajmuje tylko kilka minut.
Siódmy tom serii
Nowy rok przyniósł nowości wydawnicze. Nakładem prestiżowego wydawnictwa Vandenhoeck & Ruprecht ukazał się kolejny tom serii wydawniczej „Geschichte im mitteleuropäischen Kontext”. Najnowszy, siódmy tom, zatytułowany „Records – Management – Archives” powstał pod redakcją naukową prof. Marleny Jabłońskiej i dr. Marcina Smoczyńskiego.
W dziesięciu rozdziałach zebranych w tomie Autorki i Autorzy podjęli dyskusję na temat tego, w jaki sposób i w jakim zakresie zmiany polityczne, konflikty zbrojne, transformacje gospodarcze, społeczne i technologiczne, które miały miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej na przestrzeni dziesięcioleci, wpłynęły na proces tworzenia źródeł historycznych, ich stan i dostępność. Celem każdego z tekstów było uchwycenie znaczących transformacji z przeszłości i współczesności oraz określenie ich wpływu na dokumentację, zarządzanie lub archiwa.
Rozbiory Polski, wydarzenia polityczne, II wojna światowa i wojna w Ukrainie, digitalizacja, otoczenie prawne Unii Europejskiej, rozwój technologii informacyjnych i działalność archiwów społecznych to tylko kilka przykładów czynników wpływających na sposób tworzenia, archiwizowania, przechowywania lub niszczenia źródeł historycznych.
Zapraszamy do lektury! Więcej informacji na stronie wydawnictwa - kliknij, aby przejść.
Projekt PARTS
Projekt PARTS – Surowce pochodzenia roślinnego w życiu środkowoholoceńskich społeczności
Z radością informujemy, że uruchomiona została strona internetowa projektu badawczego pt. „Surowce pochodzenia roślinnego w życiu środkowoholoceńskich społeczności zbieracko-łowiecko-rybackich strefy południowo-wschodniego wybrzeża Morza Bałtyckiego” (PARTS).
Projekt realizowany jest przez międzynarodowy zespół badawczy, który skupia się na badaniach archeologicznych i traseologicznych, dotyczących roli surowców roślinnych w życiu codziennym prehistorycznych społeczności.
Strona internetowa projektu: https://partsproject.umk.pl/
Na stronie można znaleźć szczegółowe informacje o badaniach realizowanych w ramach projektu, publikacjach zespołu oraz konferencjach naukowych.
Seminarium poświęcone prof. Kazimierzowi Żurowskiemu
Najskuteczniej Popularyzowane Badania 2024
Ogromny sukces naukowców z Wydziału Nauk Historycznych UMK!
W prestiżowym plebiscycie „Archeologiczne Sensacje 2024”, organizowanym przez czasopismo „Archeologia Żywa”, w kategorii Najskuteczniej Popularyzowane Badania 2024 nagrodę zdobyły badania prowadzone przez dra hab. Dariusza Polińskiego, prof. UMK, z Instytutu Archeologii naszego Wydziału.
Nowa publikacja pracowników Instytutu Archeologii UMK
Ponad 30 przedmiotów z brązu zdeponowano między 900–750 BC w okolicach dzisiejszej miejscowości Elgiszewo koło Torunia. W skarbie znajdowała się m.in. metalowa forma do odlewania siekierek oraz kamień kanelurowany sugerujący, że lokalne wspólnoty kultury łużyckiej posługiwały się systemem wagowym ️ stosowanym w dobie kultury pól popielnicowych w Europie.
Nowy artykuł członków Zespołu do Badań Traseologicznych i Studiów nad Rezyduami.
Proste odpowiedzi nie zawsze są prawdziwe
Miło nam poinformować, że w czasopiśmie Journal of Archaeological Science: Reports właśnie opublikowano nowy artykuł członków Zespołu do Badań Traseologicznych i Studiów nad Rezyduami. Jest on zatytułowany „Hunted or something else? Investigating ‘after-impact’ perforations in prehistoric seal scapulae from Šventoji, Lithuania” i podejmuje problem pochodzenia perforacji widocznych na niektórych prehistorycznych łopatkach zwierzęcych.
Prof. Wiesław Sieradzan przewodniczącym Rady Muzeum w Grudziądzu
Rozstrzygnięcie konkursu na najlepszą pracę magisterską i licencjacką z antropologii historii im. Bronisława Geremka
Rozstrzygnięto konkurs na najlepszą pracę magisterską i licencjacką z antropologii historii im. Bronisława Geremka V edycja (2023):
Drugą nagrodę w kategorii prac magisterskich otrzymał Bartosz Nowak za pracę „«Żyjemy w epoce fonicznej». Kulturowa historia fonografu na podstawie warszawskiej prasy z lat 1878–1895”, napisaną pod opieką dr hab. Iwony Kurz prof. UW.
Trzecią nagrodę w kategorii prac magisterskich otrzymał Konrad Kopel za pracę „Biopolityka lasu. «O drzewach i ziołach dzikich, lasach etc. » Jana Krzysztofa Kluka jako projekt nowoczesnego środowiska”, napisaną pod opieką dr hab. Marka Pacukiewicza prof. UŚ.
Jury w kategorii prac magisterskich odstąpiło od przyznania nagrody pierwszej.
Jury w kategorii prac licencjackich przyznało dwie nagrody ex aequo.
Nagrodę w kategorii prac licencjackich otrzymała Aleksandra Czudek za pracę „Pożar kina w Wielopolu Skrzyńskim w lokalnej pamięci społecznej”, napisaną pod opieką dr. Jakuba Muchowskiego oraz Paweł Butkiewicz za pracę „Strategie adaptacji klasy kierowniczej Państwowego Gospodarstwa Ogrodniczego Naramowice w Poznaniu do transformacji systemowej 1989 roku”, napisaną pod opieką dr. Mariusza Filipa.
Jury w kategorii prac licencjackich zdecydowało również o wyróżnieniu dwóch prac: Tatiana Midura za pracę „Obieg informacji na przykładzie rabacji galicyjskiej”, napisaną pod opiekę dr hab. Mateusza Wyżgi oraz Maciej Zawistowski za pracę „Tożsamość na pograniczu. Historia mówiona wspólnoty potomków braci czeskich w okolicach Strzelina”, napisaną pod opieką dr hab. Dobrochny Kałwy.
Organizatorzy konkursu: Wydział Nauk Historycznych UMK, Wydział Historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Honorowy patronat: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze / Polish Ethnological Society, Polskie Towarzystwo Historyczne.
Dyplomatorium na Wydziale Nauk Historycznych UMK
W piątek, 6 grudnia 2024 r., w auli Collegium Humanisticum odbyła się uroczystość zakończenia studiów na Wydziale Nauk Historycznych UMK. Absolwenci kończący studia w tym roku akademickim wspólnie świętowali ten wyjątkowy moment. Atmosfera była pełna radości i wzruszenia. Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w uroczystości!
Projekt dr Anny Maleszki z dofinansowaniem OPUS 27
Projekt dr Anny Maleszki z Katedry Historii Średniowiecza i Nauk Pomocniczych Historii pt. "Circumspecti cives – obywatelskość w miastach nadbałtyckiej Hanzy. Studium komparatystyczne" uzyskał finansowanie w ramach konkursu Narodowego Centrum Nauki OPUS 27 w panelu HS3. Członkami zespołu badawczego są dwaj inni naukowcy z Katedry HŚiNPH: prof. dr hab. Roman Czaja oraz dr Cezary Kardasz. Prace badawcze zespołu w ciągu kolejnych czterech lat zostaną objęte dofinansowaniem w wysokości 1 237 903 zł.
Projekt badawczy realizowany w Polskiej Misji Historycznej w Würzburgu.
W ramach konkursu JM Rektora UMK w Toruniu na granty w Polskiej Misji Historycznej w Würzburgu, dr hab. Jacek Bojarski, prof. UMK w dniach 3.08-14.09.2024 r. realizował projekt badawczy „Tworzenie się tożsamości etnicznej i kulturowej na pograniczu słowiańsko - wschodniofrankijskim w starszych fazach średniowiecza”. Pobyt nastawiony był na przeprowadzenie kwerendy literatury naukowej – skorzystanie z publikacji niedostępnych w zbiorach bibliotecznych UMK, dotyczących tematyki kontaktów Zachodnich Słowian ze społecznościami germańskimi oraz imperium Franków, a także z Awarami na terenie środkowej Europy. Ponadto zapoznano się ze zbiorami muzealnymi z okresu wędrówek ludów i wczesnego średniowiecza zgromadzonymi w Muzeum Zamkowym (Twierdza Marienberg) w Würzburgu pochodzącymi z badań archeologicznych.
Jubileuszowa Konferencja Naukowa z okazji 90. rocznicy rozpoczęcia przez prof. Józefa Kostrzewskiego badań wykopaliskowych w Biskupinie
W dniach 7–8 listopada odbyła się Jubileuszowa Konferencja Naukowa z okazji 90. rocznicy rozpoczęcia przez prof. Józefa Kostrzewskiego badań wykopaliskowych w Biskupinie.
Konferencja odbyła się w @Muzeum Archeologiczne w Biskupinie i była współorganizowana przez @Instytut Archeologii UMK w Toruniu oraz @Wydział Archeologii UAM. Gośćmi honorowymi byli wieloletni badacze biskupińskiego grodu: Wiesława Gawrysiak-Leszczyńska, Anna Grossman oraz Wiesław Zajączkowski. Wśród prelegentów obecni byli archeolodzy i prahistorycy oraz przyrodnicy (dendrolodzy, dendrochronolodzy, archeobotanicy i archeozoolodzy) a także archeometalurdzy i konserwatorzy z wielu ośrodków badawczych i muzealnych. Łącznie zaprezentowano 24 referaty.
Nowa twarz "wampirki"
Wizerunek tzw. wampirki z Pnia upublicznił Oscar Nilsson, pochodzący ze Szwecji rzeźbiarz i archeolog, który wykonał rekonstrukcję twarzy młodej kobiety, pochowanej na cmentarzu koło Dąbrowy Chełmińskiej z trójkątną kłódką na palcu u nogi i sierpem przy szyi. Nietypowy pochówek odkryli w 2022 r. archeolodzy z UMK.
Rada dla dziedzictwa kulturowego
21 października prezydent miasta Paweł Gulewski wręczył akty powołania do Rady Dziedzictwa Kulturowego Torunia. W jej składzie znalazło się ośmioro badaczy i badaczek z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Spotkanie Rektorów UMK i Czerkaskiego Uniwersytetu Narodowego
W dniu 11 października 2024 r. Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. dr hab. Andrzej Tretyn, spotkał się z Rektorem Czerkaskiego Uniwersytetu Narodowego im. Bohdana Chmielnickiego, prof. dr hab. Ołeksandrem Czerewką.
W ubiegłym roku obie uczelnie podpisały oficjalną umowę o współpracy, która ma na celu rozwijanie wspólnych projektów naukowych i dydaktycznych. Warto podkreślić, że historycy z uniwersytetu w Czerkasach współpracują z naukowcami z Wydziału Nauk Historycznych UMK od wielu lat, co przynosi wymierne efekty w obszarze badań i wymiany doświadczeń.
W spotkaniu uczestniczyli również prof. dr hab. Jewhen Sinkewycz oraz dr hab. Maciej Krotofil, prof. UMK, którzy wspierają inicjatywy współpracy międzynarodowej.
Dzięki tym kontaktom, Wydział Nauk Historycznych UMK ma możliwość wzbogacenia swojej oferty edukacyjnej oraz badawczej, co przyczynia się do międzynarodowego rozwoju akademickiego naszych studentów i pracowników.
Najnowszy tom Sprawozdań Archeologicznych dedykowany prof. Jolancie Małeckiej-Kukawce
Właśnie ukazał się najnowszy tom Sprawozdań Archeologicznych (numer 76/1), jednego z najważniejszych i najlepszych periodyków archeologicznych w naszym kraju, publikowanych w języku angielskim. Tom ten dedykowany jest Pani Profesor Jolancie Małeckiej-Kukawce, wieloletniemu i zasłużonemu pracownikowi Instytutu Archeologii UMK, w podziękowaniu za jej wkład w rozwój metody traseologicznej w Polsce. Redakcji tej wyjątkowej publikacji, z ramienia naszej Uczelni, podjęli się członkowie Zespołu do badań traseologicznych i studiów nad rezyduami, działającego przy WNH dr hab. Grzegorz Osipowicz, prof. UMK oraz dr Justyna Orłowska.
Nagrody dla UMK i pracowników naszego Wydziału
Na Gali Historyka podczas XXI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w dniu 18 września 2024 r. w Białymstoku wręczone zostały Nagrody Honorowe im. Joachima Lelewela. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu wraz z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim otrzymał nagrodę w uznaniu za organizację Światowego Kongresu Kopernikańskiego w kategorii „Wydarzenie Roku”. Katedra Archiwistyki i Zarządzania Dokumentacją w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK uzyskała Nagrodę Honorową im. Joachima Lelewela w uznaniu za wybitny wkład w naukę w dziedzinie archiwistyka i zarządzanie dokumentacją archiwalną. Ponadto prof. dr hab. Krzysztof Kopiński z Katedry Historii Nowożytnej i Edytorstwa Źródeł otrzymał Nagrodę Honorową im. Joachima Lelewela w uznaniu za wybitny wkład w naukę w dziedzinie wydawnictwa źródłowe.
Natomiast w konkursie „Książka Historyczna Roku im. Prof. Karola Modzelewskiego” laureatami jednej z trzech głównych nagród zostali prof. dr hab. Stanisław Roszak i dr hab. Agnieszka Wieczorek, prof. UMK za publikację „Mikołaj Kopernik. Życie po życiu. Osiemnastowieczne kręgi pamięci”, wydaną przez Wydawnictwo Naukowe UMK.
Goście z Ukrainy
Na Wydziale Nauk Historycznych UMK gościmy kolejnych ukraińskich naukowców odbywających w Toruniu staż typu job-shadowing w ramach grantu przyznanego naszej Uczelni przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej. Tym razem jest to pani mgr Iryna Irczak oraz pan dr Andrij Rukkas. Reprezentują oni Wydział Historyczny Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Tarasa Szewczenki, z którym współpracujemy już od wielu lat. Ze strony UMK opiekunem stażu jest dr hab. Maciej Krotofil, prof. UMK.
W profesorskim gronie
W okresie wakacyjnym aż jedenaściorgu naukowcom z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu nadano tytuł profesora. Wśród nich są pracownicy naszego Wydziału Nauk Historycznych UMK. Prezydent RP nadał tytuły profesora: prof. dr hab. Dorocie Michaluk (w dyscyplinie historia) oraz prof. dr hab. Małgorzacie Grupa (w dyscyplinie archeologia).
Ekspert od rozwoju humanistyki
Prof. dr hab. Jarosław Kłaczkow z Wydziału Nauk Historycznych został powołany w skład Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Nowo wybrane gremium rozpoczęło swoją czteroletnią kadencję w lipcu.
Goście z Würzburga
Od 22 do 25 maja na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu gościły władze Uniwersytetu Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu.
W Komitecie Nauk o Kulturze Antycznej PAN
Ambasador z historyczną wizytą
Wydział Nauk Historycznych UMK gościł ambasadora Islandii Hannesa Heimissona, który 16 kwietnia odwiedził toruński Uniwersytet z okazji Dni Nordyckich. Wizyta była okazją m.in. do porozmawiania ze studentami i studentkami studiów skandynawsko-bałtyckich, w ramach których prowadzone są zajęcia z historii i kultury Islandii.
Badania z ministerialnym wsparciem
Projekt dr. Kamila Adamczaka z Wydziału Nauk Historycznych UMK otrzymał dofinansowanie w konkursie "Ochrona zabytków archeologicznych". Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego na badania "Osady i cmentarzyska kultury pucharów lejkowatych w Markowicach na Kujawach" przeznaczyło ponad 100 tys. zł.
O historii kuchni polskiej na antenie TVP Historia
Co niedzielę przed południem na antenie TVP Historia emitowane są kolejne odcinki serialu dokumentalnego Historia kuchni polskiej, zrealizowanego w ścisłej współpracy z naszym Instytutem oraz Instytutem Archeologii UMK. W roli narratora zobaczymy prof. Jarosława Dumanowskiego, a jego rozmówcami są również naukowcy z naszego Uniwersytetu. W każdym z 26 odcinków rozmowy z ekspertami, sięgnięcie do źródeł i odwiedziny miejsc ważnych dla historii polskiej kuchni, a potem spotkanie w kuchni, by tam spróbować odtworzyć potrawy sprzed wieków.
Nowi profesorowie
Dwóch naukowców z Wydziału Nauk Historycznych UMK dołączyło do grona profesorów. Nominacje otrzymali prof. dr hab. Piotr Oliński oraz prof. dr hab. Adam Szweda.
Miecz w wodzie
Archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu rozpoczęli badania i konserwację miecza z X w. znalezionego w czasie pogłębiania Wisły we Włocławku. Być może to tzw. Ulfberht, czyli oręż wykuty w Europie Zachodniej, a wykończony w innym warsztacie, prawdopodobnie w Skandynawii.
Poczwórny sukces naukowców z naszego Wydziału
Czterem projektom naukowców z naszego Wydziału Nauk Historycznych UMK przyznano finansowanie w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki na lata 2023-2028!
Prehistoria zatopiona w morzu
Wrak statku z epoki brązu badali naukowcy z Centrum Archeologii Podwodnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. To prawdopodobnie najstarsza na świecie jednostka pływająca przewożąca sztaby miedzi.